(Voor het eerst) bergwandelen? Bekijk onze tips voor wandelen in de bergen

Bergwandelen brengt andere uitdagingen met zich mee dan wandelen op vlak terrein. Het is wat inspannender en het is zaak om het veilig te houden. We zetten tips op een rij die zorgen dat je ontspannen in de bergen kunt wandelen.

Vooraf trainen

Ook al ben je een geoefend wandelaar, wandelen in de bergen vergt meer van het lijf. In Nederland zijn er dan misschien geen bergen, maar je kunt je lichaam wel degelijk voorbereiden op bergwandelen. Je kunt daar een heuvelachtig landschap voor opzoeken, maar ook door het lopen van trappen train je je beenspieren. Het kan ook geen kwaad om te zorgen dat je sterke enkels en knieën krijgt. Ga daarvoor naar een sportschool of zoek via internet naar geschikte oefeningen, die je zelf eenvoudig kunt uitvoeren. Op de website van MAX Vandaag vind je bijvoorbeeld veel video’s van Nederland in Beweging terug.

Goede wandeluitrusting

Goede wandelschoenen zijn sowieso belangrijk om langere tochten te kunnen lopen, maar helemaal wanneer je ermee de hoogte in gaat en weer afdaalt. Er komt dan namelijk meer druk op het materiaal en ze moeten je een goede ondersteuning geven. Ook moeten ze voldoende grip geven op gladde ondergronden. Vraag daarom advies als je ze nieuw aanschaft en probeer ze goed uit voor je daadwerkelijk tot de koop over gaat. Loop ze vervolgens goed in. Wil je schoenen gebruiken die je al hebt, loop ook die dan nog een keer extra goed in. Maak daarnaast gebruik van goede wandelsokken. Qua kleding is het verstandig om te gaan voor laagjes. Het weer kan in een bergachtige omgeving namelijk zeer veranderlijk zijn, met grote temperatuurverschillen. Neem ook iets mee om je tegen eventuele regen te beschermen, zoals een ademende en waterdichte regenjas. En bekijk vooraf de weersvoorspelling om al enigszins op de hoogte te zijn.

Extra meenemen tijdens het bergwandelen

Buiten kleding voor allerlei omstandigheden, zijn er een aantal zaken die ook goed van pas komen tijdens het bergwandelen. Neem altijd een EHBO-setje en een goed opgeladen telefoon mee. Met eventueel een ‘powerbank’ om hem tussentijds op te laden. Zorg dat je op de hoogte bent van de lokale alarmnummers. Mocht je telefoon om welke reden dan ook uitvallen (hoog in de bergen is er soms sowieso geen bereik), dan is het prettig om een kaart en eventueel een kompas bij de hand te hebben. Maar ook al werkt een mobiel naar behoren, dan is het toch altijd verstandig om een goede wandelkaart mee te nemen, om op terug te vallen. Die geeft namelijk ook vaak extra informatie, zoals het soort terrein dat je onderweg tegenkomt. Neem verder voldoende te eten en te drinken mee en zonnebrand bij zonnig weer.

Een route uitkiezen

Het is niet helemaal te voorspellen wat voor uitdagingen je op je weg tegenkomt, maar het is wel zaak om van tevoren te bedenken hoe lang je ongeveer over je bergwandeling wilt doen. Daarbij is het goed om rekening te houden met hoogtemeters. De afstand in kilometers zegt in het geval van hoogteverschillen namelijk niet genoeg. Een wandeltocht van bijvoorbeeld 5 kilometer kan door flinke hoogteverschillen wel 3 keer zo lang duren. Soms wordt er bij een route dan ook aangegeven wat de gemiddelde looptijd is. Dit is berekend zonder rustpauzes. Houd tijdens het lopen de route aan en wijk niet af naar bijvoorbeeld ‘olifantenpaadjes’, die net wat korter lijken. Niet alleen kan de ondergrond dan minder betrouwbaar zijn dan hij lijkt, het kan er ook voor zorgen dat je eerder verdwaalt.

Start tijdig

Begin bij voorkeur vroeg in de ochtend aan je bergwandeling. Op die manier ben je ook weer ruim voor het donker wordt terug. Ga verder liever niet alleen de bergen in en laat het aan iemand weten waar je gaat bergwandelen en hoe laat je ongeveer weer terug of op je nieuwe eindbestemming bent.

Neem rust

Door je energie goed over de wandeltocht te verdelen, houd je ook voldoende energie over voor de terugweg of het laatste stuk van je route. Neem tussendoor ook voldoende rust, om de spieren de kans te geven te herstellen. Dit zorgt ervoor dat je minder snel je evenwicht verliest of struikelt. Eet en drink daarbij regelmatig iets, maar niet teveel, zodat het energiepijl op orde blijft, maar je niet met een volle maag rondloopt.

Manier van lopen

Des te steiler de klim is, des te korter kun je je passen het beste maken. Op die manier houd je je ademhaling en energie beter onder controle. Beweeg je armen mee op je loopritme en houd je nek en schouders ontspannen. Loop je te snel of zet je te grote passen, dan zal je merken dat je sneller gaat ademhalen en eerder moe wordt. Moet je vervolgens langdurig naar beneden lopen, dan kan dat een aanslag zijn op de spieren en knieën. Doe dit dan ook met een gepaste snelheid en houd je passen opnieuw klein. Buig je knieën hierbij licht, dat maakt het minder belastend voor je benen. Bij een erg steile of losliggende ondergrond moet je het zwaartepunt van je lichaam boven je voeten houden. Als je achterover of voorover helt verlies je namelijk juist extra snel je evenwicht. Om je te ondersteunen kun je gebruik maken van wandelstokken. Niet alleen voorkomen ze vallen, het zorgt er ook voor dat er veel minder druk op de knieën, spieren en gewrichten komt. Bovendien maken ze het bergwandelen net wat minder vermoeiend.

Wanneer bergwandelen?

Over het algemeen zijn de zomermaanden het meest geschikt voor bergwandelen. Dit is uiteraard ook afhankelijk van waar op de wereld je het wilt doen en hoe hoog je erbij gaat. Buiten de zomermaanden om neemt de sneeuwkans op grotere hoogte toe en kan het erg koud worden.

Respect voor de natuur

Het lijkt vanzelfsprekend, maar laat de natuur zo achter als je die aantreft. Verstoor geen dieren die je onderweg tegenkomt, laat geen afval achter en pluk geen bloemen of plantjes om mee te nemen. In bergachtige omgevingen kom je ook weleens de zogenaamde steenmannetjes tegen. Bedoeld om voorbijgangers de weg te wijzen als er geen duidelijk pad is, of gewoon voor de leuk. Dit heeft echter negatieve effecten op de flora en fauna, omdat er door het verplaatsen van de stenen plekken blootgelegd worden en de grond of diertjes daar vervolgens wegspoelen.

Bronnen: ANWB, Koninklijke Nederlandse Klim- en Bergsport Vereniging (NKBV), Bever, wandel.nl. Foto: Shutterstock