De NS krijgt steeds meer concurrentie op het spoor, zeker op het gebied van internationale reizen. Aanbieders als Arriva, Qbuzz en FlixTrain hebben namelijk grote plannen. Dankzij de invoering van nieuwe regels kunnen ze de concurrentiestrijd aangaan. Hoe zit dat precies?
Wat is er precies veranderd op het spoor?
Verreweg de meeste treinlijnen in Nederland vallen onder de verantwoordelijkheid van de NS. Een aantal regionale treinverbindingen is van bedrijven als Arriva, Connexxion, Keolis en Qbuzz. Maar inmiddels is vooral Arriva de concurrentiestrijd aangegaan. Sinds eind 2022 zet het bedrijf nachttreinen in op de trajecten Maastricht-Schiphol en Groningen-Schiphol. Ook de Drielandentrein tussen Aachen (Duitsland), Zuid-Limburg en Luik (België), actief vanaf december 2023, is van Arriva.
Hoe kan dit? Dat heeft te maken met een nieuwe wetgeving op het spoor. Sinds 2021 mogen deze commerciële vervoerders aanvragen doen, om zogeheten opentoegangsdiensten aan te bieden. Hiervoor ontvangen ze geen subsidie, waardoor de aanvraag op eigen risico is. Arriva heeft direct van deze regelgeving geprofiteerd, door de nachttreinen tussen Schiphol, Maastricht en Groningen aan te bieden. De Autoriteit Consument & Markt (ACM) heeft deze aanvraag goedgekeurd. Volgens de ACM is er namelijk sprake van eerlijke concurrentie. En zijn de financiële gevolgen voor de NS te overzien.
Wat kunnen we nog meer verwachten?
De introductie van deze nachttreinen is volgens Arriva-CEO Anne Hettinga een ‘historisch moment’. En mogelijk er zitten nog meer vernieuwingen op het spoor aan te komen, want de vervoerders ruiken kansen op de internationale markt. Arriva is namelijk van plan om per 2026 treinen tussen Groningen en Parijs in te zetten, met tussenstops in onder meer Zwolle, Almere, Rotterdam en Antwerpen.
Ook Qbuzz en FlixTrain zitten dus op het vinkentouw. Qbuzz beheert vooralsnog alleen het traject Dordrecht-Gorinchem-Geldermalsen. Maar het bedrijf wil vanaf 2027 dagelijks 7 treinen van Amsterdam naar Berlijn en Parijs laten rijden. FlixTrain zet in op een verbinding tussen Rotterdam en het Duitse Oberhausen, via Den Haag HS, Amsterdam, Utrecht en Arnhem. Deze verbinding moet er in 2024 al komen. De dienst European Sleeper (opgericht in 2021) is zelfs al actief, met een nachttrein tussen Brussel, Amsterdam en Berlijn. Dit bedrijf wil zijn dienstregeling uitbreiden, met treinen naar Praag (Tsjechië) en Warschau (Polen).
Het is nog afwachten welke plannen wel of niet groen licht krijgen van de ACM. Meer nieuws hierover volgt hoogstwaarschijnlijk in augustus 2023. Maar het staat dus vast dat er een nieuw tijdperk op het spoor aan gaat breken. Qbuzz-directeur Gerrit Spijksma denkt dat reiziger steeds vaker kiezen voor internationale treinreizen, in plaats van korte vliegreizen. “Dat pan-Europese spoor vraagt om meer aanbieders”, vertelt hij aan De Volkskrant. Dat dit ten koste kan gaan van de NS, bestrijdt hij. “We kunnen naast elkaar bestaan.”
Wat is de reactie van de NS?
De NS is geen voorstander van volledige marktwerking op het spoor. “Bij open toegang rijden vervoerders voor eigen risico, dus ze zouden er ook ineens mee kunnen ophouden”, laat een woordvoerder weten aan het ANP. “Wij verdienen tussen de 30 en 40 miljoen euro op die internationale lijnen. Als dat geld naar een buitenlandse aandeelhouder gaat, is het weg. Wij investeren dit in het Nederlandse spoor of dragen het af aan het ministerie van Financiën.”
Toch heeft het voormalige staatsbedrijf zich in de strijd met de andere aanbieders gemengd. De NS hoopt de internationale verbindingen met Londen, Parijs, Berlijn, Frankfurt en Wenen te behouden en heeft aanvragen bij de ACM gedaan. Wordt dus vervolgd.
Bronnen: Archief, ANP, De Volkskrant, Autoriteit Consument & Markt, Arriva, Algemeen Dagblad, Stadszaken. Foto: Sem van der Wal/ANP.
Reacties
Wil jij iets delen over dit bericht? Maak gemakkelijk jouw account aan of login om te reageren.